Το έξυπνο σπίτι του 21ου αιώνα επικεντρώνεται σε συσκευές που αυτοματοποιούν ή ρυθμίζουν τη λειτουργία των συσκευών, στον έλεγχο της ατμόσφαιρας καθώς και σε άλλες καθημερινές εκφάνσεις της ζωής μας.
Μάλιστα, τα κοντρόλ μπορούν να ρυθμιστούν ώστε οι συσκευές να τίθενται αυτόματα σε λειτουργία σύμφωνα με ένα χρονομετρητή ή την ανίχνευση της κίνησης Η λειτουργία μέσω οθόνων αφής και κινητών τηλεφώνων σημαίνει ότι μπορούμε εύκολα να ανάψουμε τα φώτα, να ρυθμίσουμε τη θερμοκρασία του δωματίου ή να ακούσουμε τη μουσική της αρεσκείας μας με το πάτημα ενός κουμπιού.
Η ανάγκη απλοποίησης της καθημερινότητας του σύγχρονου ανθρώπου, είναι πιο αναγκαία από ποτέ και για το λόγο αυτό η έννοια του «οικιακού αυτοματισμού» έχει μπει δυναμικά στη ζωή μας. Με τον οικιακό αυτοματισμό, ο χρήστης έχει απομακρυσμένη πρόσβαση σε διάφορες οικιακές συσκευές χρησιμοποιώντας απλώς ένα smartphone ή tablet ή laptop.
Ο όρος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για κάθε απομονωμένη προγραμματιζόμενη συσκευή, όπως για παράδειγμα έναν θερμοστάτη.
Όμως, εάν θέλουμε να είμαστε πιο ακριβείς, οικιακό αυτοματισμό έχουμε σε ένα σπίτι όπου σχεδόν τα πάντα -φώτα, συσκευές, ηλεκτρικές πρίζες, θερμοσίφωνας, γκαράζ, καλοριφέρ, air condition, σύστημα ποτισμού κτλ.- είναι συνδεδεμένα σε ένα ελεγχόμενο δίκτυο. Από άποψη ασφάλειας σπιτιού, αυτό περιλαμβάνει επίσης ένα σύστημα συναγερμού, μαζί με όλες τις πόρτες, τα παράθυρα, κλειδαριές, ανιχνευτές καπνού, κάμερες παρακολούθησης και τυχόν άλλους αισθητήρες που συνδέονται με αυτό.
Η εξέλιξη του αυτοματισμού
Έως σχετικά πρόσφατα, η έννοια της κεντρικής διαχείρισης συστημάτων ενός κτιρίου έβρισκε εφαρμογή κυρίως σε εμπορικά κτίρια ή σε οικίες ιδιαίτερου σχεδιασμού. Τυπικά, προβλεπόταν ένας βασικός έλεγχος, παρακολούθηση και προγραμματισμός των συστημάτων φωτισμού, θέρμανσης και ψύξης, προσβάσιμα μέσω συγκεκριμένων σημείων ελέγχου, εντός του κτιρίου.
Ο οικιακός αυτοματισμός είναι ένα βήμα μπροστά από αυτό που είναι γνωστό ως “Internet of Things – ΙοΤ” όπου όλες οι συσκευές διαθέτουν μία συγκεκριμένη, ατομική IP και μπορούν να παρακολουθούνται και να είναι προσβάσιμες απομακρυσμένα. Οι πρώτοι και πιο προφανείς αποδέκτες αυτής της προσέγγισης είναι οι «έξυπνες» συσκευές, οι οποίες μπορούν να συνδεθούν σε ένα τοπικό δίκτυο, είτε μέσω Ethernet ή μέσω Wi-Fi.
Ωστόσο, κάποια ηλεκτρικά συστήματα ή ακόμη και μεμονωμένες συσκευές, όπως για παράδειγμα οι διακόπτες για τα φώτα, οι ηλεκτρικές πρίζες κτλ., έχουν ενσωματωθεί στη λειτουργία του οικιακού αυτοματισμού.
Αν και η μέρα όπου θα μπορούμε να εντοπίσουμε ένα χαμένο αξεσουάρ μέσα στο σπίτι μας με την χρήση ενός κινητού, μάλλον είναι μακριά, τα οικιακά δίκτυα σταδιακά αυξάνουν τη δυνατότητα προσθήκης νέων συσκευών και συστημάτων στη διαδικασία απομακρυσμένου ελέγχου και χειρισμού. Αυτοματοποίηση Η λέξη αυτοματισμός, είναι μία από τις 2 λέξεις της φράσης «οικιακός αυτοματισμός». Με τον αυτοματισμό εννοούμε τη δυνατότητα προγραμματισμού ενεργειών επιλεγμένων συσκευών ενός δικτύου.
Ο προγραμματισμός μπορεί να περιλαμβάνει εντολές, χρονικού προσδιορισμού -όπως για παράδειγμα να ανάψουν ή να σβήσουν τα φώτα σε συγκεκριμένη χρονική στιγμή μέσα στην ημέρα.
Μπορεί επίσης να περιλαμβάνει τη πραγματοποίηση ενεργειών, κατόπιν δημιουργίας σεναρίων- όπως για παράδειγμα, να ανάψουν τα φώτα μόλις ενεργοποιηθεί ο συναγερμός της οικίας. Μόλις αντιληφθούμε τις δυνατότητες που έχει ο οικιακός αυτοματισμός, μπορούμε να εξετάσουμε και να δημιουργήσουμε διάφορες λύσεις που θα διευκολύνουν την καθημερινότητά μας.
Παραδείγματος χάριν, εάν έχουμε καθημερινά στις 10.00πμ έναν επισκέπτη στον χώρο μας, μπορούμε να προγραμματίσουμε να ξεκλειδώνει η πόρτα τη συγκεκριμένη στιγμή και να ξανακλειδώνει την ώρα που συνήθως αποχωρεί.
Εξοικονόμηση ενέργειας
Το κυριότερο πλεονέκτημα του οικιακού αυτοματισμού είναι η αδιαμφισβήτητη οικονομία πόρων, δηλαδή ενέργειας, χρόνου και χρήματος. Για παράδειγμα, ο θερμοστάτης είναι «κατά βάση» μία έξυπνη συσκευή, δηλαδή αναγνωρίζοντας την θερμοκρασία του δωματίου μπορεί να ανοίγει ή να κλείνει σχετικά. Η εξοικονόμηση πόρων μπορεί να επέλθει και με την χρησιμοποίηση μακροεντολών. Με άλλα λόγια, ο χρήστης μπορεί να διαμορφώσει μία κατάσταση «επιστρέφω σπίτι», όπου το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα ρυθμίζεται αυτόματα η ενεργοποίηση του θερμοσίφωνα, του μπόιλερ, της θέρμανσης και της αφόπλιση του συστήματος συναγερμού κτλ.